Rất nhiều lần con gái tôi gọi điện bảo: “Mẹ ơi, mẹ phải đến và ngắm hoa thủy tiên vàng trước khi nó tàn.” Tôi rất muốn đi, nhưng phải mất đến hai giờ lái xe từ Laguna đến Lake Arrowhead, California. Đi đến đó cũng mất một ngày, và nói thật là tôi không có ngày nghỉ cho đến tận tuần tới.

“Mẹ sẽ đến vào thứ ba tới,” tôi hứa, với một chút miễn cưỡng, khi cô bé gọi điện đến lần thứ ba.

Ngày thứ ba hôm ấy, vừa tảng sáng, trời đã lạnh và mưa. Nhưng vì đã hứa, nên tôi lái xe dọc theo đường Route 91 tiếp tục đường I-215, và cuối cùng rẽ vào đường Route 18 và bắt đầu lái xe trên đường cao tốc chạy lên núi. Đỉnh của những ngọn núi bị bao lấy bởi những đám mây khi tôi chỉ mới vừa đi được vài dặm trên con đường bị che phủ hoàn toàn bởi lớp sương mù u ám và ẩm ướt. Tôi lê đi chầm chậm, tim tôi đập thình thịch vì sợ. Khi chậm chạp rẽ qua những khúc quẹo nguy hiểm, tôi cầu nguyện sao cho mình mau tới con đường rẽ ra đường chính Blue Jay, như thế là tôi sắp đến nơi. Cuối cùng, tôi đã đến được nhà Carolyn, sau khi chào và ôm những đứa cháu ngoại, tôi nói: “Hãy quên những bông hoa thủy tiên vàng đi Carolyn! Con đường bị mây và sương mù bao phủ, và trên thế gian này không có gì ngoài con và lũ cháu đáng yêu có thể khiến mẹ khao khát muốn gặp và phải đi thêm một inch nào nữa!”

Several times my daughter had telephoned to say, “Mother, you must come and see the daffodils before they are over.” I wanted to go, but it was a two-hour drive from Laguna to Lake Arrowhead, California. Going and coming took most of a day, and I honestly did not have a free day until the following week.

“I will come next Tuesday,” I promised, a little reluctantly, on her third call.

Next Tuesday dawned cold and rainy. Still, I had promised, and so I drove the length of Route 91, continued on I-215, and finally turned onto Route 18 and began to drive up the mountain highway. The tops of the mountains were sheathed in clouds, and I had gone only a few miles when the road was completely covered with a wet, gray blanket of fog. I slowed to a crawl, my heart pounding. The road becomes narrow and winding toward the top of the mountain. As I executed the hazardous turns at a snail’s pace, I was praying to reach the turnoff at Blue Jay that would signify I had arrived. When I finally walked into Carolyn’s house and hugged and greeted my grandchildren I said, “Forget the daffodils, Carolyn! The road is invisible in the clouds and fog, and there is nothing in the world except you and these darling children that I want to see bad enough to drive another inch!”

“Này, con không thể nào thuyết phục được mẹ, cho đến khi đường sáng sủa hơn—và lúc đó mẹ sẽ trở về!” tôi khẳng định với con gái mình.

“Con hy vọng mẹ chở con đến garage để lấy xe về. Người thợ sữa chửa vừa mới gọi, họ đã sửa xong máy,” con gái tôi trả lời.

“Chúng ta phải lái bao xa?” tôi hỏi một cách thận trọng.

“Chỉ qua vài khu nhà thôi mẹ,” Carolyn vui vẻ nói.

Và chúng tôi thắt dây an toàn cho đám trẻ và lên xe. “Để con lái cho mẹ. Con quen đường này hơn.” Carolyn đề nghị. Chúng tôi vào xe, và cô con gái tôi lái xe đi.

Vài phút sau, tôi nhận ra rằng chúng tôi đang trở lại con đường Rim-of-the-World, con đường dẫn đến đỉnh núi. “Chúng ta đang đi đâu đây?” Tôi la lên, lo lắng khi phải trở lại con đường đi lên núi đầy sương mù. “Đây không phải là con đường đến garage!”

Carolyn mỉm cười: “Chúng ta sẽ đi con đường dài để đến garage, đi qua con đường có hoa thủy tiên vàng.”

Tôi nói với giọng nghiêm nghị như vẫn còn là một bà mẹ đang chịu trách nhiệm cho một việc nào đó xảy ra: “Này Carolyn, hãy quay lại đi. Không có gì trên thế gian này khiến mẹ muốn xem đến nỗi phải lái xe đi trên con đường này, và trong thời tiết như thế này.”

“Mọi việc ổn cả, mẹ ạ,” cô con gái tôi cười toe toét một cách ranh mảnh. “Con biết mình đang làm gì. Con bảo đảm rằng mẹ sẽ không thể tự tha thứ cho mình nếu bỏ lỡ qua điều này.”

Và thế là, cô con gái đáng yêu dễ thương của tôi, đứa con gái từ trước đến giờ chưa một lần nào gây rắc rối cho tôi, bây giờ bỗng nhiên lại thế—và cô con gái đã bắt cóc tôi! Tôi không thể nào tin được. Thích hay không, tôi cũng đã đang trên đường đi xem một vài bông hoa thủy tiên vàng thật buồn cười, lái xe xuyên qua đỉnh núi bị bao phủ bởi sương mù dày đặt, xám mù mịt như thế, tôi nghĩ thật nguy hiểm.

Tôi càu nhàu trên suốt đường đi. Khoảng sau 20 phút, chúng tôi rẽ vào con đường sỏi nhỏ, con đường này rẽ xuống một chỗ trũng mọc đầy những cây sồi, bên cạnh ngọn núi. Sương mù đã tan đi đôi chút, nhưng bầu trời vẫn tối và đầy những đám mây xám dày đặt.

Chúng tôi đậu xe vào một bãi đổ xe nhỏ nằm sát bên ngôi nhà thờ nhỏ được xây bằng đá. Với lợi thế đang đứng trên đỉnh núi, chúng tôi có thể nhìn thấy rất xa, xuyên qua sương mù, những chỏm núi của ngọn núi San Bernardino trải dài trông giống như những chiếc gù lưng đen huyền của một bầy voi. Xa phía dưới chúng tôi là những thảo nguyên, những ngọn đồi, những thung lũng bị che phủ bởi sương mù trải xa cho đến tận xa mạc.

Xa bên phía nhà thờ, tôi nhìn thấy con đường phủ đầy những cây thông kim, những cây xanh cao chót vót, và những bụi rậm, và một tấm bảng bị che khuất có khắc dòng chữ: “Vườn Hoa Thủy Tiên Vàng.”

Mỗi người chúng tôi dắt tay một đứa trẻ, và tôi theo Carolyn đi xuống con đường như đang uốn khúc giữa những rừng cây. Ngọn núi de ra khỏi ven đường không theo một quy luật nào, tạo thành những chỗ trũng, những khe núi và những thung lũng, trông giống như chiếc váy có những nếp gấp thật sâu.

Những cây sồi mạnh mẽ, cây nguyệt quế, những cây bụi, và những bụi rậm mọc thành từng cụm trong khe núi, và trong bầu không khí xám xịt với mưa phùn rơi, tán lá xanh trong thật tối và chỉ có một màu. Tôi rùng mình. Sau đó, chúng tôi rẽ qua góc đường, tôi nhìn lên và thở hổn hển.

Trước mặt tôi là một cảnh đẹp thật rực rỡ, vô cùng lộng lẫy đến không ngờ. Nó trông giống như có ai đó lấy một bể chứa vàng thật to và đổ xuống từ đỉnh núi, vàng chảy tràn xuống vào trong tận từng kẽ hở, và phủ đầy từng gò cao. Ngay cả trong sương mù, sườn núi vẫn rực rỡ, được khoác bên ngoài bởi những lớp trầm tích đồ sộ và thác nước hoa thủy tiên vàng. Những bông hoa được mọc thật tráng lệ theo kiểu cuộn xoáy, với những dải rộng và những đường cắt màu cam đậm, màu trắng, màu vàng chanh, màu hồng da cam, màu nghệ, và màu vàng bơ.

Mỗi một màu sắc khác nhau (sau này, tôi biết được rằng có hơn 30 loại hoa thủy tiên vàng khác nhau được mọc ở nơi rộng lớn ấy) được trồng thành từng nhóm, vì thế, nó cuộn xoáy và rũ xuống, trông nó giống như một dòng sông với một màu sắc riêng của nó.

Ngay chính giữa của cảnh tượng vàng rực làm hoa cả mắt và không thể tin được kia là một màn ren hoa lan dạ hương màu tím treo rủ xuống như một thác nước hoa tạo thành một cái chậu được lát đá phía trong, len lõi giữa những bông hoa thủy tiên vàng rực rỡ.

Một con đường uốn khúc duyên dáng xuyên suốt khu vườn. Có một vài trạm dừng chân được lát bằng đá, và bên trong có đặt những chiếc ghế bằng gỗ và những chậu hoa tulip lớn màu đỏ san hô và đỏ son. Dường như nơi đây vẫn chưa được lộng lẫy lắm, nên Mẹ Thiên Nhiên đã thêm vào chính vẻ yêu kiều của bà. Phía trên những bông hoa thủy tiên vàng, đàn chim sơn ca ở phía tây di cư, bay thẳng xuống, đậu trên những bông hoa, làm tăng thêm vẻ rực rỡ. Những chú chim nhỏ nhắn xinh đẹp ấy có màu xanh ngọc bích và phía trước ngực có màu đỏ tươi. Khi chúng nhảy nhót trong không trung, màu sắc của chúng thật sự trông giống như những viên đá quý gắn trên những bông hoa thủy tiên vàng đang nở rộ khoe sắc. Hiệu ứng thật đẹp mắt.

Mặt trời có chiếu sáng hay không, không quan trọng. Màu sắc rực rỡ của những bông hoa thủy tiên vàng giống như sự rực rỡ của một ngày ngập tràn ánh nắng chói chan nhất. Thật vô cùng tuyệt vời, không thể dùng những từ ngữ đơn giản để miêu tả vẻ đẹp lạ thường của đỉnh núi được trang hoàng bằng hoa ấy. Năm mẫu đất trồng hoa! (Điều này tôi đã khám phá được sau khi một thắc mắc của tôi được trả lời.) “Ai đã tạo ra cảnh tượng này?” tôi hỏi Carolyn. Tôi vô cùng biết ơn khi cô con gái đã đưa tôi đến đây, mặc dù như thế là làm trái ý tôi. Đây là một dịp chỉ có một trong đời.

“Ai?” tôi hỏi lại, gần như ngập ngừng vì kinh ngạc. “Và làm thế nào, tại sao, khi nào?”

Carolyn trả lời: “Chỉ là một người đàn bà. Bà ấy sống nhờ được sở hữu đất. Đó là nhà của bà ấy.” Carolyn chỉ vào ngôi nhà hình chữ A được giữ gìn cẩn thận, nó trông nhỏ nhắn và khiêm tốn giữa tất cả cảnh tưởng huy hoàng lộng lẫy.

Chúng tôi đi bộ đến căn nhà, tâm trí tôi xôn xao với những câu hỏi. Bên hiên nhà, chúng tôi thấy có một tấm bảng lớn. Tựa đề của tấm bảng là: “Những Câu Trả Lời Cho Những Câu Hỏi Bạn Đang Thắc Mắc.” Câu trả lời đầu tiên là một câu đơn giản. “50,000 cành”. Câu trả lời thứ hai là: “Mỗi một cành một lần, bởi một người phụ nữ, với hai tay, hai chân và với một trí tuệ rất nhỏ nhoi.” Câu trả lời thứ ba là: “Bắt đầu vào năm 1958.”

Chính là đấy. Nguồn gốc của Hoa thủy tiên vàng.

Đối với tôi, khoảnh khắc ấy chính là một kinh nghiệm làm thay đổi cuộc sống. Tôi nghĩ đến người đàn bà mà tôi chưa từng gặp bao giờ, một người cách đây hơn 30 năm đã bắt đầu, mỗi lần một cành, mang đến một cảnh trong mơ của bà về một vẻ đẹp và niềm vui cho đỉnh của ngọn núi tối tăm. Mỗi một lần một cành.

Không có cách nào khác để làm điều này. Mỗi một lần một cành. Không có biện pháp nhanh chóng—chỉ đơn giản yêu thích quy trình trồng cây một cách từ tốn. Yêu thích công việc khi chúng đâm chồi. Yêu thích thành quả đạt được khi chúng từ từ lớn lên và nở hoa chỉ trong ba tuần một năm. Mặc dù vậy, chỉ đơn giản trồng mỗi một lần một cành, năm này qua năm khác, đã thay đổi thế giới. Người đàn bà vô danh ấy đã thay đổi mãi mãi cái thế giới mà bà đã sống. Bà đã tạo nên một sự lộng lẫy, một vẻ đẹp, một nguồn cảm hứng không thể nào diễn tả được.

Nguyên lý ngôi vườn hoa thủy tiên vàng của bà là một trong những nguyên lý đáng được ca ngợi nhất, nó dạy bài học: về cách tiến lên phía trước mục tiêu và có lòng khao khát ở mỗi một bước tiến—thường chỉ là mỗi một lần một bước nhỏ—bài học về niềm đam mê trong lúc làm việc, bài học về cách sử dụng phương pháp tích lũy dần theo thời gian.

Khi chúng ta làm tăng thêm những việc nhỏ nhặt bằng những phần gia tăng nhỏ trong nổ lực hằng ngày, chúng ta sẽ nhận ra rằng chúng ta cũng có thể hoàn thành những việc to lớn, vẻ vang. Chúng ta có thể thay đổi thế giới.

“Này Carolyn, như thể là một người phụ nữ thật giỏi giang đã thêu dệt trái đất! Trang trí cho nó. Thật đáng khâm phục khi nghĩ về việc bà ấy chỉ trồng mỗi một lần một cành suốt hơn ba mươi năm. Chỉ một cành một lần! Và đó là cách duy nhất mà khu vườn này có thể được tạo thành. Mỗi một cành bông phải được trồng. Không có cách nào để bỏ qua một thao tác trong tiến trình này. Năm mẫu đất với hoa nở rộ. Chiến màn ren hoa dạ lý hương treo phủ thật lộng lẫy! Tất cả, tất cả chỉ từ việc trồng mỗi một lần một cành,” tôi nói về buổi sáng trên đỉnh núi khi chúng tôi trên đường rời khỏi thiên đường hoa thủy tiên vàng, tâm trí và tâm hồn của chúng tôi vẫn còn choáng ngợp và sửng sốt trước những vẻ lộng lẫy mà chúng tôi đã được nhìn thấy.

Những suy nghĩ về sự việc ấy vẫn đầy ắp trong tâm trí của tôi. Bỗng nhiên tôi bị lấn áp bởi những hàm ý của những việc tôi đã nhìn thấy. “Mặt nào đó, nó cũng làm cho mẹ cảm thấy buồn,” tôi đã thú nhận với Carolyn. “Lẽ ra mẹ đã có thể hoàn thành được điều gì đó nếu như cách đây ba mươi năm mẹ suy nghĩ về một mục tiêu tuyệt vời và liên tục làm việc theo cách ‘mỗi một lần một cành hoa’ trong suốt những năm ấy. Hãy xem mẹ đã có thể đạt điều gì!”

Con gái tôi vào số và tóm tắt lại thông điệp của ngày theo cách thức trực tiếp của nó. “Hãy bắt đầu vào ngày mai,” con gái tôi nói với cùng một nụ cười ranh mãnh mà nó đã tỏ ra trong gần suốt cả buổi sáng. Ồ, quả thật hết sức khôn ngoan!

Thật là vô nghĩa khi nghĩ đến những giờ phút đã bỏ lỡ trong những ngày hôm qua. Để học được bài học thay vì chỉ hối tiếc chính là hãy hỏi xem: “Làm sao tôi có thể thực hành bài học này vào ngày mai?”

“Well, you won’t get me back on the road until it clears—and then I’m heading for home!” I assured her.

“I was hoping you’d take me over to the garage to pick up my car. The mechanic just called, and they’ve finished repairing the engine,” she answered.

“How far will we have to drive?” I asked cautiously.

“Just a few blocks,” Carolyn said cheerfully.

So we buckled up the children and went out to my car. “I’ll drive,” Carolyn offered. “I’m used to this.” We got into the car, and she began driving.

In a few minutes I was aware that we were back on the Rim-of-the-World Road heading over the top of the mountain. “Where are we going?” I exclaimed, distressed to be back on the mountain road in the fog. “This isn’t the way to the garage!”

“We’re going to my garage the long way,” Carolyn smiled, “by way of the daffodils.”

“Carolyn,” I said sternly, trying to sound as if I was still the mother and in charge of the situation, “please turn around. There is nothing in the world that I want to see enough to drive on this road in this weather.”

“It’s all right, Mother,” she replied with a knowing grin. “I know what I’m doing. I promise, you will never forgive yourself if you miss this experience.”

And so my sweet, darling daughter who had never given me a minute of difficulty in her whole life was suddenly in charge—and she was kidnapping me! I couldn’t believe it. Like it or not, I was on the way to see some ridiculous daffodils, driving through the thick, gray silence of the mist-wrapped mountaintop at what I thought was risk to life and limb.

I muttered all the way. After about twenty minutes we turned onto a small gravel road that branched down into an oak-filled hollow on the side of the mountain. The fog had lifted a little, but the sky was lowering, gray and heavy with clouds.

We parked in a small parking lot adjoining a little stone church. From our vantage point at the top of the mountain we could see beyond us, in the mist, the crests of the San Bernardino mountain range like the dark, humped backs of a herd of elephants. Far below us the fog-shrouded valleys, hills, and flatlands stretched away to the desert.

On the far side of the church I saw a pine-needle-covered path, with towering evergreens and manzanita bushes and an inconspicuous, lettered sign: “Daffodil Garden.”

We each took a child’s hand, and I followed Carolyn down the path as it wound through the trees. The mountain sloped away from the side of the path in irregular dips, folds, and valleys, like a deeply creased skirt.

Live oaks, mountain laurel, shrubs, and bushes clustered in the folds, and in the gray, drizzling air, the green foliage looked dark and monochromatic. I shivered. Then we turned a corner of the path, and I looked up and gasped. Before me lay the most glorious sight, unexpectedly and completely splendid. It looked as though someone had taken a great vat of gold and poured it down over the mountain peak and slopes where it had run into every crevice and over every rise. Even in the mist-filled air, the mountainside was radiant, clothed in massive drifts and waterfalls of daffodils. The flowers were planted in majestic, swirling patterns, great ribbons and swaths of deep orange, white, lemon yellow, salmon pink, saffron, and butter yellow.

Each different-colored variety (I learned later that there were more than thirty-five varieties of daffodils in the vast display) was planted as a group so that it swirled and flowed like its own river with its own unique hue.

In the center of this incredible and dazzling display of gold, a great cascade of purple grape hyacinth flowed down like a waterfall of blossoms framed in its own rock-lined basin, weaving through the brilliant daffodils.

A charming path wound throughout the garden. There were several resting stations, paved with stone and furnished with Victorian wooden benches and great tubs of coral and carmine tulips. As though this were not magnificence enough, Mother Nature had to add her own grace note. Above the daffodils, a bevy of western bluebirds flitted and darted, flashing their brilliance. These charming little birds are the color of sapphires with breasts of magenta red. As they dance in the air, their colors are truly like jewels above the blowing, glowing daffodils. The effect was spectacular.

It did not matter that the sun was not shining. The brilliance of the daffodils was like the glow of the brightest sunlit day. Words, wonderful as they are, simply cannot describe the incredible beauty of that flower-bedecked mountain top.

Five acres of flowers! (This too I discovered later when some of my questions were answered.) “Who has done this?” I asked Carolyn. I was overflowing with gratitude that she brought me, even against my will. This was a once-in-a-lifetime experience.

“Who?” I asked again, almost speechless with wonder. “And how, and why, and when?”

“It’s just one woman,” Carolyn answered. “She lives on the property. That’s her home.” Carolyn pointed to a well-kept A-frame house that looked small and modest in the midst of all that glory.

We walked up to the house, my mind buzzing with questions. On the patio we saw a poster. “Answers to the Questions I Know You Are Asking” was the headline. The first answer was a simple one. “50,000 bulbs,” it read. The second answer was, “One at a time, by one woman, two hands, two feet, and very little brain.” The third answer was, “Began in 1958.”

There it was. The Daffodil Principle.

For me that moment was a life-changing experience. I thought of this woman whom I had never met, who, more than thirty-five years before, had begun, one bulb at a time, to bring her vision of beauty and joy to an obscure mountain top. One bulb at a time.

There was no other way to do it. One bulb at a time. No shortcuts—simply loving the slow process of planting. Loving the work as it unfolded. Loving an achievement that grew so slowly and that bloomed for only three weeks of each year. Still, just planting one bulb at a time, year after year, had changed the world.

This unknown woman had forever changed the world in which she lived. She had created something of ineffable magnificence, beauty, and inspiration.

The principle her daffodil garden taught is one of the greatest principles of celebration: learning to move toward our goals and desires one step at a time—often just one baby step at a time—learning to love the doing, learning to use the accumulation of time.

When we multiply tiny pieces of time with small increments of daily effort, we too will find we can accomplish magnificent things. We can change the world.

“Carolyn,” I said that morning on the top of the mountain as we left the haven of daffodils, our minds and hearts still bathed and bemused by the splendors we had seen, “it’s as though that remarkable woman has needle-pointed the earth! Decorated it. Just think of it, she planted every single bulb for more than thirty years. One bulb at a time! And that’s the only way this garden could be created. Every individual bulb had to be planted. There was no way of short-circuiting that process. Five acres of blooms. That magnificent cascade of hyacinth! All, all, just one bulb at a time.”

The thought of it filled my mind. I was suddenly overwhelmed with the implications of what I had seen. “It makes me sad in a way,” I admitted to Carolyn. “What might I have accomplished if I had thought of a wonderful goal thirty-five years ago and had worked away at it ‘one bulb at a time’ through all those years. Just think what I might have been able to achieve!”

My wise daughter put the car into gear and summed up the message of the day in her direct way. “Start tomorrow,” she said with the same knowing smile she had worn for most of the morning. Oh, profound wisdom!

It is pointless to think of the lost hours of yesterdays. The way to make learning a lesson a celebration instead of a cause for regret is to only ask, “How can I put this to use tomorrow?”

R 347